Qozog‘iston qozog‘istonlik iste’molchilarga salbiy ta’sir ko‘rsatgani sababli O‘zbekistondan import qilinadigan tovarlarga cheklov qo‘ymoqchi emas. Shu bilan birga, Savdo vazirligi O‘zbekiston tomonining ayrim cheklovlari haqida ma’lum qildi.
O‘zbekiston yanvar-oktabr oylarida Xitoyga umumiy qiymati 601,3 mln dollarga teng 2,6 mln tonna gaz eksport qilgan. Bu O‘zbekiston 10 oy davomida eksport qilgan jami gaz narxi bilan deyarli teng.
Yanvar-oktabr holatiga O‘zbekiston tashqi savdo aylanmasi 32,6 mlrd dollarni tashkil etib, o‘n oylik davrda 7,8 mlrd dollarlik passiv tashqi savdo balansi kuzatildi. Tashqi savdo aylanmasi hajmi 2020 yilning mos davriga nisbatan 8,5 foizga oshganiga qaramay, 2019 yildagi ko‘rsatkichga (34,3 mlrd dollar) yetib kelganicha yo‘q.
O‘zbekiston 9 oy ichida xorijiy davlatlarga qiymati $242,5 mlnga teng bo‘lgan 25 ming 171 ta yengil avtomobillar eksport qildi. Eksportning deyarli 96% qismi Qozog‘istonga to‘g‘ri kelmoqda.
«O‘zto‘qimachiliksanoat» uyushmasi xabar berishicha, sentabr oyidan ichki bozorda ip-kalava uchun «asossiz ajiotaj» kuzatilmoqda. Uyushma noyabr oyida ip kalava eksportiga vaqtinchalik qo‘shimcha to‘lov amaliyoti joriy etilishini ma’lum qildi. Iqtisodchi Otabek Bakirov bu «yomon oqibatlar»ga olib kelishini ta’kidlamoqda.
Markaziy bank ma’lumotlariga ko‘ra, 2021 yilning 9 oyi yakunlari bo‘yicha savdo balansi manfiy saldosi 10,1 mlrd dollarni, birlamchi va ikkilamchi daromadlarning ijobiy saldosi 4,8 mlrd dollarni tashkil etgan. Natijada savdo balansi manfiy saldosi xorijdan pul o‘tkazmalari hisobiga qisman qoplangan.
Yanvar-sentabr oylarida O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi 28,2 mlrd dollarga teng bo‘ldi. Tashqi savdo saldosi 7,6 mlrd dollarni tashkil etdi. Uchinchi chorakda import hajmida eksport hajmiga qaraganda jadalroq o‘sish kuzatildi.
Hukumat qaroriga muvofiq, mahsulotlarini O‘zbekiston bilan chegaradosh bo‘lmagan davlatlarga eksport qiluvchilarga tashish harajatlarining 50 foizgacha qismi to‘lab beriladi. Ariza va tegishli hujjatlar Eksportni rag‘batlantirish agentligiga taqdim etiladi. Kompensatsiya taqdim etish shartlari va uni rad etish tartibi ham belgilab berildi.
Statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar-avgust oylarida O‘zbekiston tashqi savdo aylanmasi 25 mlrd dollarni tashkil etdi. Tashqi savdoda 6,4 mlrd dollar miqdorida passiv balans kuzatildi.
1 oktabrdan boshlab eksport hajmi $20 mlndan oshgan korxonalarga eksport savdo operatsiyalari uchun $5 mlngacha bo‘lgan bir martalik moliyaviy resurslar taqdim etiladi. 12 oy davomida 1 mln AQSh dollaridan ko‘p to‘qimachilik mahsulotlarini eksport qilgan korxonalar bojxona to‘lovlarini to‘lash bo‘yicha foiz hisoblanmagan hamda ularning to‘lanishini ta’minlash talab etilmagan holda 120 kunga kechiktirishi mumkin.
Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, o‘tgan 7 oyda O‘zbekiston xorijga qiymati 14,5 mln dollarga teng bo‘lgan 53,6 ming tonna qovun va tarvuz eksport qilgan. Eksport qilish bo‘yicha mamlakatlar kesimida Qozog‘iston, Rossiya, Qirg‘iziston yetakchilik qilmoqda.
Xitoy pandemiya boshlanganidan beri xorijiy davlatlarga tibbiy niqob va respiratorlarning eksportini deyarli to‘rt baravarga oshirdi. 2020 yil aprel holatiga bitta niqob yoki respiratorning eksport narxi 2019 yil dekabriga nisbatan 720,8 foizga ortgan.
O‘zbekiston yanvar-may oylarida qiymati 43,4 mln. AQSh dollariga teng bo‘lgan 27,6 ming tonna gilos eksport qilgan. Bu 2020 yilning mos davriga nisbatan solishtirilganda 4,3 ming tonnaga ko‘p.
O‘zbekiston 2021 yilning yanvar-may oylarida xorijdan qiymati 150,9 mln. AQSh dollariga teng bo‘lgan 7,7 mingta yengil avtomobillar import qilgan. Shuningdek, o‘tgan 5 oyda xorijiy davlatlarga qiymati 134,9 mln. AQSh dollariga teng yengil avtomobillar eksport qilingan.
Prezident birinchi yarim yillikda eksport hajmini 5,2 mlrd dollarga yetkazish bo‘yicha topshiriq berdi. Shuxrat G‘aniyev va Jamshid Xodjayevga yanvar-aprel oylarida qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksporti bo‘yicha bajarilmagan 169 mln dollar o‘rnini to‘liq qoplashi kerakligi aytildi. Mahalliy mahsulotlar eksportini oshirish uchun esa xalqaro standartlarni keng joriy etish zarurligi ta’kidlandi.
Birinchi chorakda tashqi savdo aylanmasi 2020 yilning shu davriga nisbatan 11,6 foizga kamayib, 7,1 mlrd dollarni tashkil etdi. Eksport chorak baravardan ko‘proqqa kamayib, 2,4 mlrd dollarni, import esa 1,3 foizga kamayib, 4,7 mlrd dollarni tashkil etdi.
O‘zbekiston mahalliylashtirish dasturi hisobiga yil oxiriga qadar 3 mlrd dollarlik mahsulotlar importini qoplashni rejalashtirmoqda, deya xabar berdi bosh vazir o‘rinbosari Sardor Umurzoqov. Buning uchun 2300 dan ortiq loyihalarni amalga oshirish mo‘ljallangan.
O‘zbekiston eksportida Xitoy yetakchi bo‘lib, yanvar oyida umumiy eksport xajmi 147 mln dollarni tashkil etgan. Xitoy, shuningdek, O‘zbekiston importida ham yetakchi o‘rinni yegallagan — import xajmi 337,2 mln dollar.
2020 yilda O‘zbekistondan avtomobillar eksporti pul ko‘rinishida 30,4 foizga, ya’ni 208,7 mln dollarga yetdi. Avtomobillar importi 2,3 baravarga ko‘p bo‘ldi. UzAuto Motors tomonidan eng ko‘p ishlab chiqarilgan avtomobil modeli — Cobalt.
Bugungi kunda gaz ta’minotida sutkasiga 20 million metr kub tanqislik mavjud, deya ta’kidladi prezident. Shavkat Mirziyoyev gaz eksportini qisqartirish bo‘yicha topshiriq berib, buning hisobiga, kuniga 7−8 million metr kub gaz qo‘shimcha ravishda aholi ehtiyoji uchun yo‘naltirilishini aytdi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting