O‘zbekiston prezidentining Parijga tashrifi arafasida 18 noyabr kuni ushbu shaharda yirik O‘zbekiston-Fransiya biznes-forumi bo‘lib o‘tdi. Unda ikki mamlakat kompaniya va xoldinglarining 150 dan ortiq vakillari qatnashdi, deb xabar beradi «Gazeta.uz» muxbiri.
Bosh vazir o‘rinbosari, investitsiyalar va tashqi savdo vaziri Jamshid Xodjayev O‘zbekiston nimasi bilan fransuz biznesi uchun jozibador ekanligi haqida gapirdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, 2021 yilda O‘zbekiston va Fransiya o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 30 foizga oshgan. Joriy yilda ham o‘zaro savdo ko‘rsatkichlari o‘sishda davom etdi — 6 foizga. O‘zbekistonda so‘nggi yillarda Fransiya kapitali ishtirokidagi korxonalar soni ikki barobarga ko‘payib, 46 taga yetdi.
«Yuqori darajadagi tashrif davomida bir qator yangi bitim va shartnomalar imzolanadi. Biz ikki tomonlama hamkorlikni yanada kengaytirish va diversifikatsiya qilish tarafdorimiz. Shu nuqtai nazardan, Fransiyaga oliy darajadagi tashrif katta imkoniyatlar ochadi va biz bundan to‘liq foydalanishimiz kerak», — dedi Jamshid Xodjayev.
Bosh vazir o‘rinbosari O‘zbekistonda xususiy biznesni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha «inqilobiy yechimlar»ni sanab o‘tdi. Valyuta bozori liberallashtirildi, xususiy sarmoyadorlar ko‘plab sohalarga kirish imkoniga ega bo‘ldi. Korrupsiyaga qarshi kurashish davlat siyosatining asosiy ustuvor yo‘nalishiga aylandi va bu boradagi tizimli ishlarni ta’minlash maqsadida alohida agentlik tashkil etildi, dedi u.
Shuningdek, O‘zbekistonda 90 dan ortiq davlat, jumladan Fransiya fuqarolari uchun vizasiz rejim joriy qilingan.
Joriy yilda Yangi O‘zbekistonni kelgusi besh yilga rivojlantirish strategiyasi qabul qilindi. Uning yo‘nalishlari qatorida xususiy kapitalni jalb qilish bo‘yicha tarmoqlarni kengaytirish, investorlar himoyasini kuchaytirish, tashqi savdoni erkinlashtirish va boshqalarni ko‘rish mumkin.
Jamshid Xodjayev O‘zbekistonning «investitsiyalar uchun qulay joy»ga aylanishi sabablarini aytib o‘tdi.
Birinchidan, uning aytishicha, O‘zbekiston «siyosiy va iqtisodiy jihatdan barqaror mamlakat».
«Biz betaraflik, yaxshi qo‘shnichilik munosabatlari, hududiy yaxlitlikni hurmat qilish kabi asosiy tamoyillarga amal qilamiz. Biz tinchliksevar siyosat yuritamiz va harbiy bloklarda qatnashmaymiz. Tashqi siyosatimizning ana shu asosiy ustunlari, jumladan, barqaror iqtisodiy farovonlikni saqlashga yordam beradi», — dedi u.
2021 yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti 7 foizga, eksport hajmi 1,5 barobarga o‘sdi. Inflyatsiya darajasi 18 foizdan 11 foizga tushdi. Iqtisodiyot 2022 yilda o‘sishda davom etadi va 5 foizdan oshishi kutilmoqda. Oxirgi besh yilda iqtisodiyotga kiritilayotgan xorijiy sarmoya hajmi 10 barobar oshib, qariyb 40 mlrd AQSh dollarini tashkil etdi.
O‘zbekistonda 72 mln aholisi bo‘lgan Markaziy Osiyo bozoriga chiqish imkoniyati mavjud va 300 mln aholi istiqomat qiluvchi MDH davlatlari bilan erkin savdo rejimiga ega, dedi bosh vazir o‘rinbosari.
Yevropa Ittifoqining GSP+ imtiyozlar tizimi O‘zbekistonga Yevropaga 6000 dan ortiq turdagi tovarlarni imtiyozli shartlarda eksport qilish imkonini beradi. Buning sharofati bilan YeIga eksport 70 foizga oshdi.
O‘zbekiston Jahon savdo tashkilotiga a’zo bo‘lish borasida faol ish olib bormoqda. «Yaqin kelajakda to‘laqonli a’zo bo‘lishni o‘z oldimizga maqsad qilib qo‘yganmiz», — dedi Jamshid Xodjayev.
Ikkinchi sabab — «qulay investitsiya muhiti». Mamlakatda investitsiyalar to‘g‘risida alohida qonun qabul qilindi, prezident huzurida biznes-ombudsman instituti joriy etildi. Soliqlarning umumiy soni 13 tadan 9 taga, ayrimlarining stavkalari esa ikki barobarga kamaytirildi. Kelgusi yildan boshlab QQS stavkasi 15 foizdan 12 foizga tushiriladi.
Yangi kompaniyalarni ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi soddalashtirildi, 200 dan ortiq litsenziya va ruxsatnomalar bekor qilindi, dedi u.
Uchinchi sabab — malakali ishchi kuchi. Jamshid Xodjayevning fikricha, O‘zbekistonning afzalliklaridan biri, bu — malakali kadrlar va yuksak intellektual salohiyatdir. Markaziy Osiyo aholisining yarmi O‘zbekistonda istiqomat qiladi, bu yerda aholining 50 foizdan ortig‘ini 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar tashkil qiladi.
To‘rtinchi sabab — tabiiy resurslarning ko‘pligi. O‘zbekiston oltin zaxiralari bo‘yicha dunyoda 2-o‘rin, mis zaxirasi bo‘yicha 7-o‘rin, volfram zaxirasi bo‘yicha 8-o‘rin, kumush zaxirasi bo‘yicha 9-o‘rin, uran zaxirasi bo‘yicha 12-o‘rinda.
«Foydali qazilma konlarini o‘zlashtirishga ko‘proq sarmoya jalb etish maqsadida biz geologik ma’lumotlarni ochiq deb e’lon qildik. Biz 10 dan ortiq turdagi strategik foydali qazilmalarni o‘zlashtirganlik uchun soliq stavkalarini pasaytirdik, yer solig‘ini bekor qildik va import qilinadigan geologiya-qidiruv uskunalarini bojxona to‘lovlaridan ozod qildik», — deya qo‘shimcha qildi bosh vazir o‘rinbosari.
Beshinchi sabab — «imtiyozli paketlar». Mamlakatda sanoat ishlab chiqarishi, qishloq xo‘jaligi, farmatsevtika va turizmga ixtisoslashgan 22 erkin iqtisodiy zona tashkil etilgan. Ushbu zonalar rezidentlari 3 yildan 10 yilgacha bo‘lgan muddatga mol-mulk, suv va yer solig‘idan ozod qilinadi.
Oltinchi sabab — moliyalashtirish va subsidiyalar. O‘zbekiston kompaniyalarning eksport imkoniyatlarini kengaytirish uchun transport xarajatlarini 70 foizgacha qoplashga tayyor.
Istiqbolli qo‘shma loyihalarni (50 foizgacha) moliyalashtirish uchun To‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalar jamg‘armasi tashkil etildi, dedi bosh vazir o‘rinbosari.
Yettinchi sabab — geografik joylashuv. Eng muhim transport yo‘nalishlari chorrahasida joylashgan O‘zbekiston G‘arb va Sharq, Shimol va Janub o‘rtasidagi ko‘prik bo‘la oladi, dedi ITSV rahbari.
Shu bois mamlakat Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston va Mozori Sharif-Kobul-Peshovar temir yo‘li loyihalarini ilgari surmoqda.
Sakkizinchi sabab — keyingi o‘zgarish. Iqtisodiyotda davlat ulushini kamaytirish va xususiylashtirishni chuqurlashtirish asosiy vazifalardan biri bo‘lib qolmoqda, dedi Jamshid Xodjayev. So‘nggi yillarda O‘zbekistonda 1200 ta davlat korxonasi xususiylashtirildi. Kelgusi yilda yana 1000 ga yaqin korxona va obektlarni xususiylashtirish rejalashtirilgan. Iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida davlat-xususiy sheriklik faol amalga oshirilmoqda.
Rasmiylar bank-moliya sohasida islohotlarni chuqurlashtirish niyatida. Gap bu borada sog‘lom raqobatni shakllantirish va xorijiy banklarni faol jalb etish, shuningdek, samarali fond bozorini yaratish haqida bormoqda.
«Biz qonun ustuvorligini Yangi O‘zbekistonning asosiy ustuvor yo‘nalishlaridan biri sifatida belgilab oldik. Bundan buyon shaffof va adolatli huquqiy va sud-huquq tizimi orqali fuqarolar va tadbirkorlarning mulkiy huquqlari so‘zsiz ta’minlanadi va himoya qilinadi. Sizlarni ishontirib aytmoqchimanki, biz mamlakatimizda ochiq va jadal rivojlanayotgan zamonaviy davlat barpo etish yo‘lida boshlagan islohotlar yo‘lidan hech qachon qaytmaymiz», — dedi Jamshid Xodjayev.
Prezident Shavkat Mirziyoyev 21−22-noyabr kunlari rasmiy tashrif bilan Fransiyada bo‘ladi. Bungacha O‘zbekiston prezidenti 2018 yil oktabr oyida Fransiyaga tashrif buyurgan edi.
