Prezident Shavkat Mirziyoyev 10 oktabr kuni elektromobil tarmog‘ini rivojlantirish va xizmat ko‘rsatish qamrovini oshirishga qaratilgan loyihalar taqdimoti bilan tanishdi, deya xabar qildi davlat rahbari matbuot xizmati.
Taqdimotda «O‘zavtosanoat» kompaniyasi rahbarlari bu borada xorijiy kompaniyalar bilan erishilgan kelishuvlar, o‘zlashtirilishi kutilayotgan modellar haqida axborot berdi. Elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish, quvvatlash stansiyalari tarmog‘ini kengaytirish, butlovchi qismlarni mahalliylashtirish masalalari muhokama qilindi.
«Elektromobillar kundalik hayotimizga jadal kirib boryapti. Import oshyapti. Nima uchun? Chunki talab bor. Bunday mashinalarning xarajati kam. Eng muhimi, odamlarimiz shuni ma’qul ko‘ryapti. Shunday ekan, xalqimizga zamonaviy elektromobillar yetkazib berishimiz kerak», — dedi Shavkat Mirziyoyev.
Qayd etilishicha, elektromobillarning yurish xarajati oddiy avtomobilga nisbatan 10 baravar, tabiatga zarari esa 3 baravar kam. Rivojlangan mamlakatlarda bunday transportlardan foydalanish ko‘paymoqda.
Masalan, dunyoda har 20 ta elektromobilga bitta quvvatlash stansiyasi to‘g‘ri keladi. O‘zbekistonda esa bunday joylar atigi 50 ta bo‘lib, asosan Toshkent va Samarqand shaharlarida joylashgan. Elektromobillarga xizmat ko‘rsatish markazlari yo‘q.
«Har bir qarorimizda bir yillik emas, o‘n yilliklarni ko‘zlashimiz kerak. Ekologiyani inobatga olib, kelajakni inobatga olib, bu tarmoqni hozirdan rivojlantirishimiz zarur. Buni qancha tez qilsak, avtomobil bozorida raqobat paydo bo‘ladi. Boshqa elektromobil kompaniyalari ham keladi», — dedi prezident.
Shu bois, sohada tajribaga ega xorijiy kompaniya bilan qo‘shma korxona tashkil qilib, ommabop elektromobillar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish zarurligi ta’kidlandi.
Davlat rahbari elektromobillarning narxi arzon bo‘lishi kerakligiga alohida e’tibor qaratdi. Bu esa butlovchi qismlarning mahalliylashtirilganlik darajasiga bog‘liq.
Misol uchun, elektromobil tannarxining 30 foizini akkumulyator, 10 foizini elektr o‘tkazgichlar tashkil qiladi. O‘zbekiston zaminidagi litiy, mis, grafit kabi xomashyo zaxiralaridan foydalanib, bunday qismlarni bemalol mamlakatning o‘zida ishlab chiqarish mumkinligi ko‘rsatib o‘tildi.
Shuningdek, mahalliy elektromobil xaridi uchun olingan kredit foizining bir qismi qoplab berilishi belgilandi.
Bugungi kunda Toshkent shahrida 20 ta elektrobus harakatlanmoqda. Kelgusi yilda poytaxtga yana 200 ta, Samarqandga 100 ta elektrobus olib kelish rejalashtirilgan. Bunday transportlarni boshqa shaharlarda ham yo‘lga qo‘yish zarurligi qayd etildi.
Elektromobillarga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirish masalasiga ham to‘xtalib o‘tildi. Kelgusi ikki yilda joylarda ikki mingta quvvatlash stansiyalari tashkil etish vazifasi qo‘yildi. Bu stansiyalarga ham yer, mulk va foyda solig‘idan imtiyoz qo‘llaniladi. Tadbirkorlarga quvvatlash stansiyalari orqali elektrni erkin narxda sotish huquqi beriladi.
Bu tarmoqqa ixtisoslashgan mutaxassislar tayyorlash muhimligi ham ta’kidlandi. Turin politexnika universitetida elektromobillar bo‘yicha ilmiy laboratoriya tashkil etilishi, professor-o‘qituvchi va mutaxassislar Xitoy, Germaniya, AQSh, Koreya kabi davlatlarga malaka oshirishga yuborilishi aytildi.
