Referendumda o‘zini o‘zi mustaqil deb e’lon qilgan Donetsk Xalq Respublikasining Rossiya Federatsiyasi tarkibiga kirishi uchun saylovchilarning 99,23 foizi ovoz berdi. Ushbu ma’lumotlar 100 foiz bayonnomalar natijalariga ko‘ra, DXR Markaziy saylov komissiyasi tomonidan e’lon qilindi, deya xabar berdi RIA Novosti.
Referendumda 2,1 mln saylovchi ishtirok etdi, bu ularning umumiy saylovchilar sonining 97,51%ini tashkil etadi. Saylovchilarning 0,62%i qarshi ovoz berdi.
O‘zini o‘zi e’lon qilgan Lugansk Xalq Respublikasida, MSK ma’lumotlariga ko‘ra, saylov byulletenlarining 100 foizi qayta ko‘rib chiqilgach, aholining 98,42%i Rossiya Federatsiyasi tarkibiga kirish uchun ovoz bergan.
Rossiya qo‘shinlari tomonidan bahordan buyon egallab turilgan Zaporoje viloyati hududida saylovchilarning 93,11%i viloyatning Rossiya tarkibiga kirishi uchun ovoz berdi, deya xabar qildi viloyat Markaziy saylov komissiyasi.
Rossiya tomonidan ham nazorat qilinadigan yana bir hudud — Xerson viloyatida, 100% ovozlar sanab chiqilgach, aholining 87,05%i Rossiya Federatsiyasiga tarkibiga qo‘shilish uchun ovoz bergani ma’lum bo‘ldi. Ovoz berish natijalari viloyat saylov komissiyasi yig‘ilishida e’lon qilindi.
Munosabatlar
Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy BMT Xavfsizlik kengashi yig‘ilishida o‘z mamlakatining Rossiya tomonidan bosib olingan hududlarida referendumlar o‘tkazilganiga izoh berdi.
«Butun dunyoning ko‘z o‘ngida Rossiya Ukrainaning bosib olingan hududi bo‘yicha „referendum“ deb atalgan ochiq farsni o‘tkazmoqda. Qurol bilan odamlar televizordagi rasm uchun ba’zi hujjatlarni to‘ldirishga majbur bo‘lishadi. Psevdoreferendumning taxminiy natijalarining raqamlari oldindan tuzilgan», — dedi u.
«Rossiyaning har qanday jinoiy harakatlari biz uchun hech narsani o‘zgartirmaydi. Biz terrorchilarning shantajiga berilmaymiz», — dedi Vladimir Zelenskiy. Keyinroq u o‘z videomurojaatida «Biz xalqimizni himoya qilish uchun harakat qilamiz: Xerson va Zaporoje viloyatlarida, Donbassda, Xarkov viloyatining shu paytgacha bosib olingan hududlarida va Qrimda», — deya qo‘shimcha qildi.
BMT Bosh kotibining siyosiy masalalar bo‘yicha o‘rinbosari Rozmari Dikarlo Xavfsizlik kengashi yig‘ilishida so‘zga chiqib, referendumda ovoz berish faqat saylov uchastkalarida o‘tkazilmaganini ta’kidladi: «de-fakto hokimiyat vakillari, shuningdek, qurolli kishilar hamrohligida uyma-uy saylov qutilari bilan yurishdi».
Rozmari Dikarlo. Foto: BMT
Rossiya nazorati ostidagi va Ukrainaning huquqiy va konstitutsiyaviy doirasidan tashqarida bo‘lgan hududlarda faol qurolli to‘qnashuv vaqtida aholining irodasi talab qilinganini hisobga olib, BMT Bosh kotibi o‘rinbosari «ularni xalq irodasining haqiqiy ifodasi deb bo‘lmaydi» deb hisoblaydi.
«Bir davlatning boshqa davlat hududini kuch bilan qo‘shib olishga, uni xalq irodasi sifatida ko‘rsatishga qonuniylik ko‘rinishini berishga qaratilgan bir tomonlama harakatlar xalqaro huquqqa muvofiq qonuniy deb hisoblanishi mumkin emas», — dedi BMT Bosh kotibi o‘rinbosari. Rozmari Dikarlo BMT Ukrainaning xalqaro tan olingan chegaralari doirasidagi suvereniteti, birligi, mustaqilligi va hududiy yaxlitligiga to‘liq sodiq ekanini ta’kidladi.
Bundan tashqari, u Rossiya bosqinchi davlat sifatida xalqaro gumanitar huquqqa muvofiq, bosib olingan hududlarni boshqarishda Ukraina qonunlarini hurmat qilishga majbur ekanligini eslatdi.
AQShning BMTdagi doimiy vakili Linda Tomas-Grinfild BMT Xavfsizlik Kengashiga bergan intervyusida AQSh Rossiya tortib olishga urinayotgan yoki go‘yo anneksiya qilinayotgan hududni Ukrainadan boshqa hudud sifatida hech qachon tan olmasligini aytdi.
«Biz Rossiyaning harakatlarini qat’iy rad etamiz. Biz ittifoqchilarimiz, hamkorlarimiz va hamfikrlarimiz bilan Rossiya xarajatlarni o‘z zimmasiga olishi va Ukrainaga tarixiy darajada yordam ko‘rsatishiga erishish uchun ishlashda davom etamiz», — dedi u.
Linda Tomas-Grinfild BMT Xavfsizlik Kengashiga referendumlarni qoralovchi rezolyutsiyani taqdim etdi, u BMT Xavfsizlik Kengashini Ukrainaning hududiy maqomidagi hech qanday o‘zgarishlarni tan olmaslikka chaqirdi, shuningdek, Rossiyani qo‘shni davlatdan o‘z qo‘shinlarini olib chiqishga majbur qildi.
AQSh Davlat kotibi Entoni Blinkenning vakili Ned Prays shunday dedi: «Rossiya hozirda Ukrainaning suveren viloyatlari Xerson, Zaporoje, Lugansk va Donetskda o‘tkazayotgan referendumlar butunlay uydirma. AQSh hech qachon bosib olingan Ukraina hududini faqat Ukrainadan o‘zga hudud sifatida tan olmaydi».
Bu haqda Yevropa Ittifoqining tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati bo‘yicha oliy vakili Xosep Borrel o‘zining Twitter’ida shunday izoh qoldirdi: «YeI noqonuniy „referendumlar“ o‘tkazilishi va ularning soxtalashtirilgan natijalarini qoralaydi. Bu inson huquqlarining muntazam ravishda buzilishi fonida Ukraina suvereniteti va hududiy yaxlitligining navbatdagi buzilishidir. Biz Rossiya bosqiniga qarshi turishda davom etayotgan ukrainaliklarning jasoratini olqishlaymiz».
Xitoyning BMTdagi doimiy vakili Chjan Szyun BMT Xavfsizlik kengashi yig‘ilishida Ukraina muammosini siyosiy yo‘l bilan hal qilishga chaqirdi, deya xabar berdi «Sinxua».
Uning so‘zlariga ko‘ra, Xitoyning Ukraina masalasi bo‘yicha pozitsiyasi va takliflari izchil va aniq: barcha mamlakatlar suvereniteti va hududiy yaxlitligi hurmat qilinishi, BMT Nizomining maqsad va tamoyillariga rioya qilinishi kerak.
«Xitoy doimo tinchlik tarafida bo‘lib, tinchlik muzokaralarini olg‘a surishga intiladi va bundan keyin ham konstruktiv rol o‘ynashda davom etadi», — dedi Chjan Szyun. Shu bilan birga, u barcha tomonlar tinchlik uchun kurashishi kerakligini va bloklarning qarama-qarshiligi, siyosiy izolyatsiya, sanksiyalar va bosim boshi berk ko‘chaga olib kelishini qo‘shimcha qildi, dedi doimiy vakil.
«Eng dolzarb vazifa tomonlarni tezkorlik bilan siyosiy kelishuv eshiklarini ochishga undash, ularning haqli xavotirlarini muzokaralarga olib borish va barcha mumkin bo‘lgan variantlarni muhokama qilish», — dedi Xitoy vakili.
Rossiya prezidenti Vladimir Putin referendumlar natijalariga hozircha izoh bermadi, biroq avvalroq, uni o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilinganda, u ularning natijalarini qo‘llab-quvvatlash niyatida ekanini aytgan edi.
Rossiyaning BMTdagi elchisi Vasiliy Nebenzya Xavfsizlik kengashi yig‘ilishida referendumni himoya qilish uchun so‘zga chiqdi, uning so‘zlariga ko‘ra, referendumni 40 mamlakatdan 100 dan ortiq mustaqil xalqaro kuzatuvchilar kuzatib borgan.
Shuningdek, u kengashga Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy avvalroq intervyuda o‘zini rus deb hisoblaydigan yoki Rossiyani yoqtiradigan odamlar Ukrainani tark etishi kerakligini aytganini ta’kidladi. «Endi Donbass, Xerson va Zaporoje viloyatlari aholisi uning beadab tavsiyasini bajarmoqda. Ular o‘z vatanlariga qaytib, ota-bobolari asrlar davomida yashab kelgan yerni o‘zlari bilan olib ketishadi», — dedi Vasiliy Nebenzya.
«Referendum barcha saylov normalariga rioya qilgan holda, g‘oyat shaffof tarzda o‘tdi. Bu inkor etib bo‘lmaydigan haqiqatdir. Biroq Kiyev rejimi va uning tarafdorlari buning aksini aytmoqchi», — deya xulosa qildi u.
