O‘zbekiston davlat xizmatchilarining daromadlari va mol-mulkini deklaratsiyalash to‘g‘risidagi qonunni 2022 yil iyun oyi oxirigacha tasdiqlash rejalashtirilgan. Bu haqda Xalqaro valyuta jamg‘armasi kelishuvining IV moddasiga muvofiq muntazam maslahatlashuvlar o‘tkazish uchun 31 martdan 13 aprelgacha O‘zbekistonda bo‘lgan XVJ missiyasi matbuot xizmati xabarida aytiladi.
«Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (IHTT) va Jahon banki ko‘magida ishlab chiqilgan aktivlar deklaratsiyasi to‘g‘risidagi qonun 2022 yil iyun oyi oxirigacha tasdiqlanishi kutilmoqda. Qonunga ko‘ra, yuqori mansabdor shaxslar 2023 yil boshigacha daromad va mulk deklaratsiyasini taqdim etishlari shart», — deyiladi xabarda.
2024 yilga mo‘ljallangan ikkinchi bosqichda ma’lumotni oshkor qilish talablari barcha mansabdor shaxslarga nisbatan qo‘llaniladi. XVJ ma’lumotlariga ko‘ra, mulk deklaratsiyasida noto‘g‘ri ma’lumotlar ko‘rsatilishi bo‘yicha jinoiy javobgarlikka tortadigan qonun ham ishlab chiqilmoqda.
Fond korrupsiyaga qarshi kurash institutlari samaradorligi oshganini qayd etdi. Xususan, 2021 yil noyabr oyida «Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida»gi qonunga Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligining vakolatlari va vakolatlarini kengaytiruvchi o‘zgartishlar qabul qilindi.
Eslatib o‘tamiz, deklaratsiya to‘g‘risidagi qonun loyihasi ikki hafta davom etadigan umumxalq muhokamasiga qo‘yilishi, so‘ngra Qonunchilik palatasida ko‘rib chiqilishi, Senat tomonidan ma’qullanishi va prezident tomonidan imzolanishi kerak. Bundan xulosa qilishimiz mumkinki, hujjatning iyun oxirigacha tasdiqlanishi dargumon.
Prezident qarori bilan 1 yanvardan boshlab davlat xizmatchilari, davlat ulushi 50 foizdan ortiq bo‘lgan davlat korxonalari va muassasalari rahbarlari, ularning turmush o‘rtog‘i va voyaga yetmagan farzandlarining daromadlari hamda mol-mulkini deklaratsiyalash belgilandi.
Biroq tegishli qonun shu kungacha ishlab chiqilmagan va qabul qilinmagan. 2021 yil oxirida Korrupsiyaga qarshi kurash agentligi direktori Akmal Burxonov «tizim hali ham 2022 yildan ishga tushirilishi, davlat xizmatchilariga deklaratsiyalar tayyorlash uchun aprel oyigacha muxlat berilishi rejalashtirilayotgani» haqida ma’lum qildi. Biroq, tizim hali amalda qo‘llanilmagan.
Aprel oyi boshida «Gazeta.uz» so‘roviga binoan agentlik qonun loyihasi xalqaro ekspertlar, jumladan, IHTT, BMTTD, Jahon banki va «Mintaqaviy muloqot» xalqaro nodavlat notijorat tashkiloti takliflarini inobatga olgan holda ishlab chiqilgani haqida xabar bergan edi.
Agentlik ma’lumotlariga ko‘ra, qonun loyihasi qachon qabul qilinishidan qat’i nazar, 2022 yildan boshlab davlat xizmatchilarining mulki va daromadlari hisobga olinadi.
Bundan tashqari, prezident qarori bilan 2021 yil 1 dekabrga qadar daromadlar va mulk deklaratsiyalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar bazasini shakllantirish, ularni qayta ishlash va tekshirish bo‘yicha elektron axborot tizimini yaratish, so‘ngra ushbu ma’lumotlar bazasini davlat kadastri, soliq, bojxona va boshqa organlarning ma’lumotlar bazalari bilan integratsiyalash chora-tadbirlarini ko‘rish topshirildi.
Agentlik tomonidan texnik pasport va «Davlat xizmatchilarining daromadlari va mol-mulkini deklaratsiyalashning elektron axborot tizimi» konsepsiyasi hamda Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan tasdiqlangan texnik topshiriqlar ishlab chiqildi. Texnik topshiriqlar loyihasi Kiberxavfsizlik markazi bilan kelishilgan va tizimni yaratish bo‘yicha ijobiy ekspert xulosasi berilgan.
Shuningdek, «Loyihalar va import kontraktlarini kompleks ekspertiza qilish markazi»dan axborot tizimini yaratish uchun zarur mablag‘lar bo‘yicha ekspert xulosasi olingan.
«Axborot tizimini yaratish bir qator integral jarayonlarni, shuningdek, bir nechta vakolatli organlar bilan ishni muvofiqlashtirishni nazarda tutadi. Ayni paytda agentlik tomonidan qonun loyihasini ishlab chiqish va elektron axborot tizimlarini joriy etish bo‘yicha dastlabki tashkiliy ishlar yakunlandi. Ayni paytda axborot tizimini yaratish, uni integratsiyalash va davlat organlarining ma’lumotlar bazalari bilan ishga tushirish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda», — deyiladi Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi xabarida.
Eslatib o‘tamiz, daromadlar deklaratsiyasini nazarda tutuvchi davlat xizmati to‘g‘risidagi qonun 2017 yil sentabr oyida qabul qilinishi rejalashtirilgan edi, biroq bu muddat bir necha bor orqaga surildi. Muddatlari 2020 yil 1 yanvar va 2021 yil 1 yanvar etib belgilandi. 2021 yil may oyi oxirida Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori Akmal Burxonov prezident davlat xizmatchilarining daromadlari va mol-mulkini deklaratsiyalash tizimini joriy qilishni tezlashtirish bo‘yicha topshiriq berganini ma’lum qilgandi.
May oyida Jahon banki O‘zbekiston jamiyati hukumatning korrupsiyaga qarshi kurashiga ijobiy munosabat bildirayotgani, biroq harakatlardan norozilik bildirayotgan fuqarolar soni ortib borayotgani haqida xabar bergandi. So‘nggi yillarda korrupsiya kamaydi, ammo muammoli muammo bo‘lib qolmoqda, deya ta’kidlangandi Jahon banki xabarida.
