O‘zbekiston Vazirlar Mahkamasi yangi Yo‘l harakati qoidalarini tasdiqladi, deb xabar qildi Prezident ma’muriyatiga yaqin «Nigoh» Telegram-kanali. Hujjatning o‘zi hali hech qayerda chop etilmagan.
Yangi yo‘l harakati qoidalari loyihasi qonun talabiga ko‘ra, regulation.gov.uz portalida jamoatchilik muhokamasi uchun joylashtirilmagan. O‘zgartirishlar esa 1 maydan kuchga kiradi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev fevral oyida yo‘l harakati xavfsizligi masalalariga bag‘ishlangan yig‘ilishda xalqaro standartlarga asoslangan yangi yo‘l harakati qoidalarini ishlab chiqish zarurligini, chunki amaldagilari «sezilarli darajada eskirgan"ini ma’lum qilgan edi. U barcha o‘zgarishlarni «deputatlar, ekspertlar va jamoatchilik bilan muhokama qilish» orqali ishlab chiqish bo‘yicha ko‘rsatma berdi. Biroq «Gazeta.uz»ning bunday muhokamalardan xabari yo‘q.
Xalqaro tashkilotlar va ekspertlar hamjamiyatining tavsiyalariga qaramay, hukumat aholi punktlarida ruxsat etilgan maksimal tezlikni yana kamaytirmadi va uni 70 km/soat qilib qoldirdi.
Shu bilan birga, prezidentning yaqinda qabul qilingan qarori (PQ-190) bilan tuzilgan Yo‘l harakati xavfsizligi bo‘yicha Respublika komissiyasi qarori bilan Toshkent, Nukus shaharlari va viloyatlar markazlarida yuqori harakat intensivligi va odamlar gavjum joylarda maksimal tezlikni 60 km/soatgacha kamaytirish mumkin.
ЙҲҚning amaldagi tahririda Qoraqalpog‘iston Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari yo‘l harakati xavfsizligi boshqarmasi bilan kelishilgan holda yo‘llarning ayrim uchastkalarida yoki ayrim turdagi transport vositalari uchun harakatlanish bo‘laklarida tezlikni oshirish yoki kamaytirish huquqiga ega.
Mazkur yig‘ilishda prezident Shavkat Mirziyoyev poytaxt markazida transport tezligi 50−60 km/soatdan oshmasligi kerakligini ta’kidlagan edi. «Nigoh» xabariga qaraganda 50 km/soat ko‘rsatkichi yangi qarorda ko‘rinmaydi.
Foto: Shuhrat Latipov / «Gazeta.uz».
2018 yilda Toshkent shahar ichki ishlar boshqarmasi shaharda tezlikni pasaytirish imkoniyatlari o‘rganilayotgani haqida ma’lum qilgan, biroq keyingi yillarda bu mavzu ko‘tarilmagan. O‘zbekistonda tezlik chegarasi hatto sobiq SSSR davlatlari orasida ham eng yuqori bo‘lib qolmoqda.
YHQning yangi tahririda prezidentning maktablar va bolalar bog‘chalari yaqinidagi aholi punktlarida transport harakatini 30 km/soatgacha cheklash to‘g‘risidagi topshirig‘i (xalqaro tashkilotlar tavsiyalariga mos keladi) aks ettirilgan. Ushbu cheklov 300 m masofada amal qiladi. Uning qanday amalga oshirilishi (belgilar, gorizontal belgilar yoki boshqalar yordamida) va qanday boshqarilishi (sun’iy notekisliklar, tirbandlikni sokinlashtirishning boshqa usullari, kameralar va boshqalar) aniqlashtirilmagan.
Aholi turar joylari va unga tutash hududlarda (turar-joy binolari orasidagi yer uchastkasi) tezlik chegarasi 30 dan 20 km/soatgacha pasaytirildi. Bu qanday amalga oshirilishi va nazorat qilinishi ham aniq emas. Endilikda cheklov borligiga qaramay, hamma joyda ham kuzatilmayapti, aholi turar joylari va mahallalardagi ko‘chalar asfaltlanganidan so‘ng ular yanada xavfli tus olmoqda.
2018 yilda O‘zbekistonda aholi punktlarida maksimal tezlikni 70 dan 60 km/soatgacha kamaytirish taklif qilingan edi. Biroq hukumat tomonidan qabul qilingan 2018−2022 yillarga mo‘ljallangan Yo‘l harakati xavfsizligi konsepsiyasining yakuniy tahririda bu band chiqarib tashlandi.
Prezidentning sekinlashuv zarurligi haqidagi bayonotidan so‘ng, ichki ishlar vaziri o‘rinbosari, IIV Jamoatchilik xavfsizligi boshqarmasi boshlig‘i Bekmurod Abdullayev O‘zbekiston Vision Zero strategiyasi elementlarini hayotga tatbiq eta boshlaganini ma’lum qildi. Hozircha bu yo‘nalishda ham qat’iy choralar ko‘rilmagan.
Nima uchun sekinlashish muhim va nima uchun bu yetarli emas
Mutaxassislarning fikricha, tezlikning har 1 km/soatga oshishi halokatli baxtsiz hodisalar sonining 4−5 foizga oshishiga olib keladi. Avtotransport tezligi qanchalik sekin bo‘lsa, ular bilan to‘qnashuvda piyodalarning shikastlanishi va o‘limi xavfi ham shunchalik past bo‘ladi.
30 km/soat tezlikda harakatlanayotgan transport vositasi urilganda piyodaning omon qolish ehtimoli 99 foizni tashkil qiladi, lekin tezlik 50 km/soat bo‘lsa, omon qolish darajasi 80 foizga tushadi.
Mart oyida Toshkent shahar hokimligida bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda Transport vazirligi huzuridagi Loyiha boshqarmasi boshlig‘i Murod Obidov shahar bo‘yicha 50 km/soat tezlik eng maqbul ekanligini ta’kidlagan edi. «Bu ilmiy isbotlangan fakt, — degandi Murod Obidov.
Ta’lim muassasalari yaqinida va turar-joylarda 30 km/soat va undan past tezlik chegarasi ko‘pchilik rivojlangan mamlakatlarda standart hisoblanadi. Biroq bu yagona shart emas. Ko‘chalarni harakatni sokinlashtiruvchi komponentlar (ko‘tarilgan piyodalar o‘tish joylari, majburiy xavfsizlik orollari, qatnov qismining torayishi va egilishi, chorrahalardagi aylanmalar va boshqalar), tezlikni chegaralash mexanizmlari va boshqalarni qo‘shib qayta qurish zarur.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ta’kidlaganidek, bolalar juda zaif yo‘l foydalanuvchilari, chunki ular jismoniy, aqliy va ijtimoiy rivojlanish bilan bog‘liq cheklovlarga ega. Bo‘yining pastligi bolalarning atrofdagi tirbandlikni ko‘rishini qiyinlashtiradi hamda haydovchilar va boshqalarning ham ularni ko‘rishini qiyinlashtiradi. Voqea sodir bo‘lgan taqdirda, yumshoq bosh suyagi bolalarni bosh jarohati uchun ko‘proq himoyasiz qiladi.
