Toshkent shahar hokimligi Raqamli rivojlanish departamenti mutaxassislari tomonidan shahardagi ko‘p qavatli turar-joy binolari bo‘yicha o‘rganishlar o‘tkazildi. Loyiha Age Tashkent poytaxt binolari yoshi bo‘yicha interaktiv xaritaning bir qismiga aylandi. «Gazeta.uz» avvalroq u haqda yozgan edi.
Tadqiqotlarga ko‘ra, 1950-yillarda shaharda yiliga 100 ga yaqin ko‘p qavatli uy foydalanishga topshirilgan. 1966 yildagi kuchli zilziladan so‘ng bor-yo‘g‘i bir yil ichida Sovet Ittifoqining boshqa respublikalari yordamida Toshkentda 600 dan ortiq ko‘p qavatli uylar qurildi.
O‘shandan beri ko‘rsatkichlar kamaydi, ammo qurilish 2000-yillarga qadar pasaymadi. 2015 yilda qurilish yana avj oldi, 2019 yilda shaharda 463 ta yangi uy paydo bo‘ldi, keyin statistik ma’lumotlar kamaydi.
Kattalashtirish uchun diagrammalarni bosing.
Yillar bo‘yicha qurilgan uylar soni.
Vaqt o‘tishi bilan qurilish materiallarini tanlashga yondashuv o‘zgardi. Bu ishning shoshilinchligi va iqtisodiy vaziyat bilan bog‘liq. Masalan, 1966 yilda shahar oldida tez va ko‘p qurilish vazifasi qo‘yilganligi sababli yog‘ochdan foydalanilgan. Ushbu qurilish materiali bu yildan oldin ham, keyin ham deyarli qo‘llanilmadi.
Ko‘p qavatli binolarni qurishda ishlatiladigan materiallar.
1960-yillarning oxiridan 2000-yillargacha beton ko‘p qavatli binolarni qurishda pishiq g‘ishtdan ko‘ra ko‘proq ishlatilgan. 2018 yildan boshlab temir-beton panellar qo‘llanila boshlandi. Bu qavatlar sonining ko‘payishi va binolarning ko‘lami bilan bog‘liq.
Qurilgan turar-joy binolari soniga kelsak, jadal sur’atlarga qaramay, Toshkent 1966 yildagi ko‘rsatkichlarga yetib bormadi. 2019 yilda poytaxtda 463 ta ko‘p qavatli uy qurildi. Shu bilan birga, foydalanishga topshirilayotgan uy-joylar maydoni ham kengaydi. Agar 1966 yilda 880 ming kv. m li 623 uy topshirilgan bo‘lsa, 2019 yilda — 826 ming kvadrat metr. m maydonli 463 uy bunyod etildi.
Yillar bo‘yicha topshirilgan turar joy maydoni.
1960-yillardan boshlab ko‘p qavatli uylar har yili Toshkentning yashash maydonini qariyb 300 ming kvadrat m ga to‘ldirmoqda. Faqat 2004 yildan 2008 yilgacha qurilish deyarli butunlay to‘xtadi. Bu ko‘p qavatli binolarni qurishda haqiqiy sukunat edi.
2020 yilda poytaxtda qurilayotgan binolarning qavatlar soni keskin oshdi. Avvallari Toshkentda balandligi 12 qavatdan ortiq bo‘lgan 30 ga yaqin turar-joy binosi bor edi.
Uylarning qavatlari.
1950 yildan 1966 yilgacha qurilgan ko‘p qavatli uylarning katta qismi ikki qavatli edi. 1980-yillarning boshlariga qadar shaharda asosan to‘rt qavatli uylar qurilgan. 1980-yillardan boshlab besh qavatli binolar estafetani to‘xtatdi, birinchi to‘qqiz qavatli uylar paydo bo‘la boshladi.
Toshkent hududi 1917 yildan buyon 3 baravarga kengaydi — 15 ming gektardan kamroqdan salkam 44 ming gektarga yetdi.
