«2017-yilda jamoamiz tashabbusi bilan muzeyni to‘liq rekonstruksiya qilish loyihasi ishlab chiqildi. Unda Kichik halqa yo‘li va Farg‘ona yo‘li ko‘chalari chorrahasida joylashgan ko‘prik tomonidan muzeyga ikkinchi kirish eshigi tashkil etish, hududni to‘liq obodonlashtirish, bolalar maydonchasi, dam olish va ko‘ngilochar maskanlar qurish ko‘zda tutilgan edi, – deydi Soyibjon Xo‘jayev. – Loyiha “O‘zbekiston temir yo‘llari” rahbariyatiga yoqdi. Ammo o‘sha vaqtda ular Toshkentda metro qurilishi bilan shug‘ullanayotgan edilar, shuning uchun [rekonstruksiya] muayyan muddatga qoldirildi».

«Dizaynerlik byurolariga takroran loyiha so‘rovini yuborganimizda, bizga muzeyni rekonstruksiya qilish bo‘yicha nou-xau yechimlarigacha bo‘lgan turli takliflarni kiritishdi. Ammo biz real muddatlarda amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan eng real narsalarni qidirdik. Zamonaviy texnologiyalarni bosqichma-bosqich joriy etish kerak. Axir ham muzey xodimlari, ham tashrif buyuruvchilar ulardan, ularning barcha vazifalaridan foydalanishni bilishi kerak-ku. Agar muzeyga bir vaqtning o‘zida barcha eng so‘nggi texnologiyalarni olib kirsak, kollaps yuzaga kelgan bo‘lardi», - deydi direktor.

«Bosqichma-bosqich ishlar yaxshi, shunda muzeyni butunlay yopish shart bo‘lmaydi, – deydi Soyibjon Xo‘jayev. – 2020-yilda muzeyda payvandlash ishlari olib borildi va u yopildi, o‘shanda odamlar uni buzish va sotish haqidagi mish-mishlarni tarqatib yubordi. Odamlar mendan tez-tez: "Muzey o‘rnida biznes markazi quriladi, degani rostmi?" – deb so‘rashadi. Ko‘p vaqtim javob berishga ketardi. Shuning uchun bu safar biz hamma narsani ochiq eshiklar ortida qilishga qaror qildik».

«Bahorga qadar biz yana ikkita parovozni tomosha uchun ochamiz (hozir uchtasi ochiq – tahr.), shunda tashrif buyuruvchilar ularga nafaqat qo‘l tegizishlari, balki ularni ichkaridan ham to‘liq o‘rganishlari mumkin bo‘ladi», — deya ishontirdi direktor.

«2025-yilga borib zamonaviy meʼyor va talablarga javob beradigan muzeyga ega bo‘lishimiz uchun 3-5 bosqichda va taxminan 10 mlrd so‘m yig‘ishni rejalashtirganmiz, – deydi direktor. – Ayni paytda butun hududni obodonlashtirish kerak va keyingi qadam, agar rahbariyat tasdiqlasa, alohida ikki qavatli bino qurish bo‘ladi».

«Bizga bu bino juda zarur, chunki namoyish qiladigan narsalarimiz bor. Odamlar muzeyga kelishadi, eksponatlarni tomosha qilishadi, lekin ularning butun tarixiy zalvori va ijtimoiy ahamiyatini hamma ham tushunavermaydi, – deydi direktor. – Va hattoki eksponatlar haqidagi maʼlumotlar bitilgan taxtachalar ham ular haqidagilarning kichik bir qisminigina so‘zlay oladi. Lekin interaktiv makonni tashkil eta olsak, muzeyimiz kattalar va bolalar temir yo‘l va temir yo‘l transporti tarixi bilan chuqurroq tanishadigan, temir yo‘l kasblarini o‘rganadigan, eski temir yo‘l fonarini, telefon, soatni ko‘rishi mumkin bo‘lgan maskanga aylanadi. Bizda bu narsalarning barchasi bor, lekin ularni joylashtirish uchun joy yo‘q».

«Uni tartibga keltirib, muzeyga qo‘yishimiz bilanoq darhol hammasini ko‘rasiz», – deya ishontirdi u.

«Buni tarixiy ko‘rinishning to‘g‘ridan-to‘g‘ri buzilishi deb bo‘lmaydi, chunki birinchi parovozlar qora rangda bo‘lgan, – dedi direktor. — Biroq o‘tgan yili O‘TY rahbariyati tajriba o‘tkazdi va amaliylik nuqtai nazaridan SUni yashildan qora rangga bo‘yashni taklif qildi. Yana bir yo‘lovchi parovozi P36 ham ko‘kdan qora rangga qayta bo‘yalgan».

«Yashil va moviy ranglar tezroq o‘chadi, shuning uchun eksponatlarni har ikki-uch oyda bir marta bo‘yash kerak bo‘ladi. Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, bitta lokomotivni bo‘yash uchun taxminan 40 kg bo‘yoq kerak bo‘ladi. Bu 2 mln so‘mga yaqin, – deydi direktor. – Tan olaman, ko‘pchilik tashrif buyuruvchilarga yashil SU ko‘proq yoqardi. Balki joriy yilda rahbariyat lokomotivlarni avvalgi ranglariga qaytarishga qaror qilar».

«Rahbar sifatida mening eng muhim vazifam – muzeyning o‘z faoliyati natijasida daromadini oshirish hisoblanadi. Muzey yiliga 100 mln so‘mdan ortiqroq daromad ko‘rishini istaymiz», – deydi Soyibjon Xo‘jayev.

«Menimcha, bugungi kunda O‘zbekiston muzeylari tizimli inqirozni boshidan kechirmoqda. Ular jamiyat tomonidan qadimiy va eskirgan nimalargadir aloqador narsa sifatida qabul qilinadi”, – deb hisoblaydi direktor. – Ularning ozchiligi chet eldagilar bilan raqobatlashishi mumkin, to‘liq rekonstruksiya va taʼmirlash esa ularning juda kam qismida amalga oshirilmoqda. O‘ylaymanki, inqirozli vaziyatning yuzaga kelishi qaysidir darajada muzey rahbarlariga ham bog‘liq, ular o‘z ishini yaxshi ko‘rishlari kerak. Biz yondashuvlarni o‘zgartirishimiz lozim».

«Bizda ular – ko‘pchilikni tashkil etadi. Ochiq osmon ostidagi muzeyimizning MDHdagi eng yaxshi temir yo‘l texnikasi muzeylaridan biriga aylanishini istardim. Bu bizning tariximiz va g‘ururimiz, shuning uchun muzey yashashi kerak. Va tez orada barcha yangi ranglari bilan yashnaydi».