Loyiha boshlanishidan bir-ikki yil oldin, fotografiya sohasida rivojlanishim uchun yo‘llarni qidirardim. Ijodning bu yo‘lidan borishning imkoniyatlaridan biri – biror-bir loyihaga qo‘l urish degan qarorga keldim. Loyihaning mavzusi ustida uzoq o‘yladim. Xayolimga hech bir narsa kelmasdi.

Ikkinchi karantin paytida men ko‘p vaqtimni oilam bilan uy ishlarini bajarish va audiokitoblarni tinglash bilan o‘tkazdim. Bir kuni rafiqam menga Oshoning «Erta tong. Yangi kunni baxtli boshlash uchun 365 haqiqat» kitobini tavsiya qildi. Unda agar odam erta tongda uyg‘onsa, ko‘p ishlarga ulgurishi mumkinligi haqida gapirilgan.

Bunday loyihaga qo‘l urgan birinchi odam emasman. Menda loyihalarni yaratish tajribasi yo‘q edi, shuning uchun men oddiy narsadan boshlamoqchi bo‘ldim. 50:50:50 g‘oyasi rassomni texnik va vaqt jihatidan cheklaydi.

Men 50 kun davomida tonggi soat 5 da uyg‘onishga, har kuni 50 mm obyektivda suratga olingan bitta fotosuratni ijtimoiy tarmoqlarimda joylashtirishga qaror qildim.

Men o‘zimni sinab ko‘rmoqchi bo‘ldim: loyihadan bir kun ham og‘masdan, uni yakunlay olamanmi? 50 kun ketma-ket tonggi soat 5da suratga olish uchun chiqa olamanmi? Qiziqarli syujetlar topa olamanmi?

Ishimjuda kam va bo‘sh vaqtim bo‘lganligi sababli men o‘z loyihamni boshladim. Avgust oyida hukumat karantin cheklovlarini kuchaytirdi, lekin bu birinchi karantin cheklovlariga o‘xshamas edi.

Men har kuni fotosuratlarni ko‘rib chiqardim, ijtimoiy tarmoqlarimga joylashtirish uchun birini tanlardim va ularga nom va ostiga matn o‘ylab topardim. Bu tasvirlarni ko‘rayotganda xayolimga kelgan ilk fikrlar edi. Hozir esa suratga qo‘yilgan nomlar menga juda g‘alati tuyuladi.

Umuman olganda, suratlar karantin haqida deyarli hech narsa demaydi. Koronavirus pandemiyasi va karantinga aloqador predmetlar bilan bir nechta kadrlar mavjud, xolos.

Ammo, aniq aytishim mumkinki, o‘sha paytda ko‘chada hozirgiga yoki karantinga qadar bo‘lgan davrga nisbatan ancha kam odam bo‘lgan. Ko‘chalar deyarli bo‘sh edi. Shaharga tongda chiqqan bo‘lsam ham, bo‘sh ko‘chalar ko‘zga tashlanar edi. Bu yil erta tongda hayot qaynayapti.

Men karantinni baʼzida qo‘msayman, chunki ko‘p vaqtimni oilam bilan o‘tkazardim, shahar tinch, osoyishta, hatto havo tozaroq edi, quyosh esa bunchalik qizdirmasdi go‘yo.

O‘ylashimcha, o‘z oldimga qo‘ygan vazifani uddaladim. Loyiha men uchun muvaffaqiyatli bo‘ldi. Men juda ko‘p qiziqarli kadrlarni suratga oldim va erta uyg‘onib odatda kun davomida bajarib bo‘lmaydigan vazifalarni bajarish mumkinligini tushundim.

Bundan tashqari, men loyihadan oldin va keyingi ishlarim o‘rtasidagi farqni ko‘rdim. Ular kompozitsiya va ranglari bilan bir oz farq qiladi. Menimcha, endi o‘z yo‘nalishimni va o‘z tasvirimni izlay boshlayapman, ko‘pincha asosiy kompozitsion qoidalardan chetga chiqayapman.

Loyiha o‘zligimni topish va namoyon qilish uchun o‘z yo‘nalishimda ishlash, nimalarnidir o‘zgartirish kerakligini tushunishimga yordam berdi. Biroq, aynan nima ekanligini hali tushunganimcha yo‘q.

Men bu asarlarimni ko‘rgazmaga qo‘ymoqchiman. Ammo ko‘rgazma zalida emas. Biroq, agar biror bir galereya bu taklif bilan murojaat qilsa, uni ham rad qilmagan bo‘lardim.

Men shahar hokimligiga ko‘rgazma uchun joy ajratishlari bo‘yicha murojaat qilish haqida ham bir o‘yladim, masalan Amir Temur xiyobonida odamlar shunchaki yurib, suratlarni tomosha qilishlari uchun.

Ko‘rgazmani aynan shaharda o‘tkazish g‘oyasi menga ko‘proq yoqadi,chunki bu loyiha shahar haqida. Ko‘rgazma zali – bu juda yaxshi. U yerda chiroq yordamida tomoshabinlar eʼtiborini tasvirchi xohlagan narsaga qaratishi mumkin.

Ammo Toshkentdagi barcha madaniy tadbirlarda bo‘ladigan Afisha.uz fotomuxbiri sifatida shuni bilaman va tushunamanki, shahrimiz madaniy hayoti va shahrimizda o‘tkaziladigan madaniy tadbirlarning ommabopligi shunchalik pastki, odamlar faqat jahon miqyosidagi yoki kamida MDH miqyosidagi yulduz ishtirokidagi tadbirlarga borishadi. Hech kim hech qayerga borishni xohlamaydi, faqat sanʼatni yaxshi ko‘radigan odamlarning kichik guruhidan tashqari. Odatda bu o‘sha-o‘sha odamlar.

Agar suratlar galereyada namoyish etilsa, ko‘pchilik bu rasmlarni ko‘rmaydi. Men ishlarimni buyuk deb aytolmayman. Ammo men ular yordamida oddiy odamlar bilan muloqot o‘rnatmoqchiman. Balki sanʼat va madaniyat odamlarga yaqinlashsa, ularning sanʼat va madaniyatga qiziqishi ortgan bo‘larmidi. Axir, 50:50:50 loyihasi fotosuratlari shahar hayotini aks ettiradi va odamlarning shahar bilan munosabati haqida sahnalashtirilgan tasvirlar bilan emas, balki mening ko‘zlarim orqali gapiradi.