Shavkat Mirziyoyevning 14 yanvardagi farmoni bilan O‘zbekistonda 2025 yilgacha shaxmatni rivojlantirish Davlat dasturi tasdiqlandi.
Hujjatda bolalar va o‘spirinlarning shaxmat o‘ynashga qiziqishini oshirish, boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga shaxmatni o‘rgatish bo‘yicha «Maktabdagi shaxmat» loyihasini amalga oshirish va aholi o‘rtasida shaxmatni intellektual sport turi sifatida ommalashtirish ko‘zda tutilgan.
Farmonda mamlakatda shaxmat bilan doimiy shug‘ullanadiganlar sonini 2025 yilga kelib 3 foizga yetkazish, bolalar-o‘smirlar sport maktablarida faoliyat ko‘rsatayotgan shaxmat bo‘limlari va seksiyalari sonini 20 foizga oshirish, shuningdek, ularda shaxmat bilan shug‘ullanayotgan bolalar qamrovini 10 500 ga yetkazish, davlat-xususiy sheriklik asosida 25 ta shaxmat maktablari va klublari faoliyatini yo‘lga qo‘yish ko‘zda tutilgan. Qo‘shimcha ustuvor sport turi sifatida shaxmat rivojlantirilishi lozim bo‘lgan respublika tuman (shahar)lari sonini 40 taga yetkaziladi.
2021/2022 o‘quv yilidan boshlab o‘rta maktab o‘quvchilarini shaxmatga chuqur o‘rgatish amaliyoti qo‘shimcha ravishda 150 ta maktab (Qoraqalpog‘iston va viloyatlardagi 10 ta maktab) hamda Toshkent viloyati va Toshkent shahridagi 15 ta maktab tomonidan kengaytiriladi. 2018 yilda ushbu amaliyot 150 ta maktabda joriy qilingan. Ushbu maktablarni o‘quv qo‘llanmalari va zarur jihozlar bilan ta’minlash uchun davlat byudjetidan 7,5 milliard so‘m ajratiladi.
Shuningdek, barcha maktablarda «Jismoniy madaniyat» fani doirasida 2−4 sinf o‘quvchilari uchun shaxmatni umumiy o‘qitish joriy etiladi. Ushbu maqsadlar uchun 20 milliard so‘m ajratiladi. Bundan tashqari, 1000 ta maktabda 18 soatlik shaxmat o‘quv dasturi joriy etiladi (tanlov asosida). Imtiyozlar va inventarizatsiya uchun 10 milliard so‘mgacha mablag‘ ajratilishi belgilandi.
Har yili maktablarda «Shaxmat oyligi», maktablar o‘rtasida — «Shohruh» jamoaviy shaxmat musobaqasi va «Jismoniy madaniyat» fanidan talabalar va o‘qituvchilar o‘rtasida shaxmat bo‘yicha respublika chempionati o‘tkaziladi. Iyun-avgust oylarida mahallalardagi bolalar o‘rtasida shaxmat bo‘yicha «Mahalla kubogi» musobaqasi, may-iyul oylarida mahallalardagi oilalar o‘rtasida «Shaxmat oilasi» turniri bo‘lib o‘tadi.
«Shaxmat kunlari» yiliga kamida ikki marta vazirliklar, idoralar va tashkilotlar xodimlari o‘rtasida o‘tkaziladi.
Toshkentda har yili O‘zbekiston prezidenti sovrini uchun Xalqaro shaxmat turniri, O‘zbekistonning birinchi xalqaro grossmeysteri G‘.Tuzamov xotirasiga bag‘ishlangan Xalqaro shaxmat turniri va XVII Jahon shaxmat chempioni R. M. Qosimjonovning xalqaro turniri har yili tashkil etilishi belgilandi.
Samarqandda «Sohibquron kubogi» Xalqaro shaxmat turniri, Xivada — «Al-Beruni» Xalqaro shaxmat turniri, Buxoro, Termiz va Xivada «Turizm va shaxmat haftaligi» bo‘lib o‘tadi.
Qarorda Shaxmat federatsiyasi va Milliy paralimpiya assotsiatsiyasining O‘zbekiston shaxmat klublari assotsiatsiyasini va Milliy paralimpiya assotsiatsiyasi tarkibida alohida shaxmat birligini tashkil etish to‘g‘risidagi tashabbusi qo‘llab-quvvatlandi.
1 mayga qadar onlayn musobaqalar va tanlovlar uchun platforma (www.uzchess.uz) va o‘quvchilar va talabalar, o‘qituvchilar, murabbiylar va shaxmat bo‘yicha mutaxassislarning yagona ma’lumotlar bazasi ishga tushirilishi lozimligi belgilandi.
Hujjat bilan O‘zbekistonda shaxmatni jadal rivojlantirish bo‘yicha Respublika kengashining tarkibi ham tasdiqlandi. Kengash bir oy muddatda 2021 yilda Qoraqalpog‘iston, viloyatlar va Toshkent shahrida shaxmatni rivojlantirishni yangi bosqichga ko‘tarish bo‘yicha mintaqaviy dasturlarni tasdiqlashi lozimligi belgilangan.
Eslatib o‘tamiz, avvalroq 12 yoshida shaxmat tarixida ikkinchi eng yosh xalqaro grossmeysterga aylangan Javohir Sindorov shaxmatchilar federatsiya tomonidan qo‘llab-quvvatlanmasligi, e’tiborsizlik tufayli ko‘plab shaxmatchilar boshqa davlat bayrog‘i ostida musobaqada qatnashishga majbur bo‘layotganini ta’kidlagan edi. «Agar shu ketishda davom etsa men ham shaxmat federatsiyamni o‘zgartiraman», dedi yosh shaxmatchi.
